Αργώ : Νάνος Βαλαωρίτης: "Λογοτεχνικά Ελγίνεια" στην περίπτωση του Ροΐδη

Η Αργώ στην ελληνική μυθολογία ήταν το πλοίο στο οποίο επιβιβάστηκαν οι Αργοναύτες με σκοπό να μεταβούν στην Κολχίδα και να πάρουν το χρυσόμαλλο δέρας. Πήρε το όνομα της από τον κατασκευαστή της Άργο, γιό του Φρίξου κι της Χαλκιόπης.
Η Αργώ περιγράφεται ως το γρηγορότερο και το πιο στέρεο σκάφος της εποχής της. Επιπλέον ήταν εξαιρετικά ελαφρύ, ώστε να παρέχει τη δυνατότητα μεταφοράς του στη στεριά από το πλήρωμά του. Κάποιες περισσότερο λεπτομερείς πηγές προσδιορίζουν το μήκος του πλοίου στα 50 έως 60 μέτρα (μακρά ναυς).

Σάββατο 26 Ιουλίου 2014

Νάνος Βαλαωρίτης: "Λογοτεχνικά Ελγίνεια" στην περίπτωση του Ροΐδη

Νάνος Βαλαωρίτης

Διαβάζοντας τη συνέντευξη του Δημήτρη Μαυρίκιου για τα λογοτεχνικά μας ελγίνεια και την Πάπισσα Ιωάννα, όπως αυτός, έχω παρατηρήσει από χρόνια ότι αποδίδεται η Πάπισσα Ιωάννα του Ε. Ροΐδη, όχι μόνο στον Ντάρελ αλλά και στον Αλφρέντ Ζαρί, τον πρόδρομο των Υπερρεαλιστών.

Όταν ρώτησα τον Μπρετόν αν είχε διαβάσει την Πάπισσα Ιωάννα μου απάντησε¨ Α, την Πάπισσα Ιωάννα του Ζαρί!

Ο Ζαρί λίγο χρόνο πριν τον θάνατό του μετέφρασε με τον γιατρό Ι. Σάλτα από την Κέρκυρα που ήταν και προσωπικός του γιατρός, διασκευάζοντας το πρωτότυπο του Ροΐδη, αφαιρώντας κυρίως από την αφήγηση του Ροΐδη τις πολυπληθείς υποσημειώσεις οι οποίες είχαν μεταφραστεί στη πρώτη γαλλική μετάφραση του 1878 οπότε δημιουργήθηκε επεισόδιο με τον πεζογράφο, ποιητή και κριτικό Μπαρμπέ Ντ' Ωρεβιλί που ισχυρίστηκε ότι ο Ροΐδης δεν υπάρχει αλλά το όλο εγχείρημα ήτανε μια συνωμοσία εναντίον της Καθολικής εκκλησίας.

Ο Ροΐδης του απάντησε και παραφράζω "δυστυχώς κ. Ντ' Ωρεβιλί υπάρχω!" και είμαι ο συγγραφεύς αυτού του έργου το οποίο θεωρείται πολύ ελαφρό και στο ύφος των αντιεκκλησιαστικών έργων του 18ου αι..

Παραμένει το πρόβλημα του Ντάρελ και έχω την εντύπωση αν δεν κάνω λάθος ότι ο Ντάρελ μετέφρασε τον Ροΐδη και από την Γαλλική μετάφραση και με την βοήθεια του Κερκυραίου γιατρού Στεφανίδη, στενού φίλου του Γ. Κατσίμπαλη και μεταφραστή του Ερωτόκριτου στα Αγγλικά.

Έκτοτε οι αγγλικές και διεθνείς εκδόσεις παρουσιάζουν τον Ντάρελ ως συγγραφέα του έργου. Δεν πιστεύω να το ήθελε ο ίδιος αλλά τ' όνομά του βέβαια θα τραβούσε μεγαλύτερο κοινό αναγνωστών.

Χωρίς να θέλω να υπερασπιστώ κανέναν ή να κατηγορήσω, θεωρώ πράγματι ότι ατυχήσαμε με το πρώτο σπουδαίο έργο στα ελληνικά, τη Πάπισσα Ιωάννα, λόγω του θέματος που ξεσήκωσε κάποια εχθρότητα στη Δύση αλλά και μεγάλη αναγνωστική επιτυχία.

Νομίζω ότι πολύ ορθός ο κ. Δ. Μαυρίκιος ανακίνησε ένα θέμα το οποίο τιτλοφόρησε τα "Λογοτεχνικά Ελγίνεια" στην περίπτωση του Ροΐδη, όποιος όμως θέλει να μάθει περισσότερα δεν έχει να κάνει τίποτ' άλλο παρά ν'ανοίξει το Γκούγκλ και εκεί θα μάθει όλη ή σχεδόν όλη την αλήθεια.

Νάνος Βαλαωρίτης